black locked wallet on the white backgroundWierzyciele muszą sami egzekwować zaległe długi. Jeśli jednak robią to w sposób nieodpowiedni albo mało efektywny, trzeba liczyć się z konsekwencjami przedawnienia. Czasami też dłużnicy, działając celowo, uchylają się od uregulowania należnych zobowiązań, wykorzystując luki prawne i niewiedzę wierzycieli. 

Kodeks Cywilny, w a szczególności artykuł 117 paragraf 2, mówi jasno, że po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia, przy czym zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.

Kiedy przedawniają się długi?

Podstawowy okres, po którym egzekucja długów staje się niemożliwa, to 10 lat, liczonych od dnia, w którym powstał obowiązek wykonalności. Jednakże ze względu na rozmaite rodzaje wierzytelności, czas przedawnienia roszczeń dla niektórych z nich został ustawowo skrócony do poniższych terminów:

  • dla zobowiązań z tytułu umowy przewozu osób lub mienia, przedawnienie następuje po okresie jednego roku, licząc od dnia, w którym zobowiązanie stało się wymagalne lub od dnia, w którym nastąpił bądź miał nastąpić przewóz,
  • dla zobowiązań związanych z prowadzeniem firmy oraz dla zobowiązań okresowych, przedawnienie powstaje po okresie trzech lat, licząc od dnia, w którym zobowiązanie stało się wymagalne,
  • dla zobowiązań z tytułu weksli, przedawnienie powstaje po okresie trzech lat (dla wystawcy weksla własnego) i jednego roku (dla indosantów), licząc od dnia płatności lub od dnia protestu,
  • dla zobowiązań z tytułu umowy o dzieło, przedawnienie następuje po okresie dwóch lat, licząc od dnia, w którym nastąpiło oddanie dzieła, bądź w którym powinno nastąpić oddanie działa,
  • dla zobowiązań przedsiębiorcy z tytułu przeprowadzonej sprzedaży, przedawnienie następuje po okresie dwóch lat, licząc od dnia, w którym zobowiązanie stało się wymagalne,
  • dla zobowiązań wynajmującego przeciwko najemcy o naprawienie uszkodzonych rzeczy, jak również dla roszczeń najemcy przeciwko wynajmującemu o zwrot nakładów na użytkowane rzeczy, przedawnienie następuje po okresie 1 roku, licząc od dnia, w którym zwrócone zostały dane rzeczy,
  • dla zobowiązań z tytułu zawarcia umowy przedwstępnej, przedawnienie następuje w okresie jednego roku, licząc od dnia, kiedy miała być podpisana umowa właściwa.

Jeśli dłużnik podczas rozprawy sądowej powoła się na przepis przedawniania roszczeń i udowodni, że ten termin minął, to odzyskanie wierzytelności będzie niemożliwe. Należy zatem wszczynać postępowanie sądowe wobec dłużników już po upływie 6 miesięcy od terminu powstania długu.