Urlop wypoczynkowy jest to prawo nadane pracownikom, czyli osobom zatrudnionym na podstawie umów o pracę, przez Kodeks Pracy. Prawo to określa, iż każdy pracownik zobligowany jest do wykorzystania przysługującego mu limitu dni urlopowych w trakcie określonego odcinku czasu.  W zależności od tego jaki, dane osoby, mają określony staż pracy oraz jakie uzyskały wykształcenie, takie będą im przysługiwały limity urlopu wypoczynkowego.

Urlop wypoczynkowy

Urlop wypoczynkowy co do zasady powinien być odbierany w naturze - czyli w postaci dni wolnych od pracy. Możliwość odebrania go w formie pieniężnej rekompensaty jest dopuszczana przez zapisy prawne tylko w określonych sytuacjach.

Limity urlopu wypoczynkowego a pierwsza praca

Osoba, która pierwszy raz podejmuje się zatrudnienia na podstawie umowy o pracę ma prawo korzystać z urlopu wypoczynkowego. W pierwszym roku kalendarzowym pracy - przy pierwszej obowiązującej umowie o pracę, osoba zatrudniona uzyskuje prawo do urlopu wypoczynkowego z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku. Limity urlopu wypoczynkowego o których mowa, zazwyczaj wynoszą dla osób dopiero rozpoczynających pracę - 20 dni. Mogą się jednak zdarzyć wyjątkowe sytuacje w których to podstawą wymiaru do wyliczeń będzie liczba 26 dni. Wpływ na staż urlopowy mają bowiem również między innymi odbyta służba wojskowa czy staż z urzędu pracy.

Limity urlopu wypoczynkowego zależne od stażu pracy i odbytej edukacji

Obecnie przepisy KP przewidują następujące wymiary urlopu wypoczynkowego:
  • 20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
  • 26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.
Wymiar urlopu wypoczynkowego, należny danemu pracownikowi, jest zależny od jego stażu pracy oraz wykształcenia jakie uzyskał.  Staż pracy są to zsumowane okresy poprzedniego zatrudnienia, bez względu na przerwy w zatrudnieniu oraz sposób ustania stosunku pracy.  Gdy pracownik w przeszłości współpracował z kilkoma pracodawcami na raz, to wyjątkowo wliczeniu do stażu pracy podlega również okres pracy ze stosunku pracy przypadający w części na czas przed nawiązaniem kolejnego stosunku pracy. Przykład.1  Pan Adam w dniu 01.08.2019 roku nawiązał współpracę z firmą KOLOROWO JEST WESOŁO na podstawie umowy o pracę na ½ etatu. Od dnia 01.10.2019 roku Pan Adam zdecydował się podjąć współpracę z kolejną firmą na ½ etatu jednocześnie pozostając w stosunku pracy ze swoim wcześniejszym pracodawcą. Stosunek pracy z tytułu obu umów zakończył się 31.12.2019 roku. Odnosząc się do omawianego przykładu, staż pracy Pana Adama będzie wyliczany od dnia 01.08.2019 roku pomimo, że stosunek pracy z firmą KOLOROWO JEST WESOŁO się nie zakończył w dniu podpisania umowy z kolejną firmą.  Nie jest istotnym z iloma firmami na raz dochodzi do realizacji współpracy - okres zatrudnienia się nie mnoży. W przypadku Pana Adama staż pracy w omawianym przykładzie wynosi 5 miesięcy. Okresy nauki również mają wpływ na wymiar urlopu wypoczynkowego danego pracownika. Za ukończenie:
  • zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej - przysługuje wymiar urlopu wypoczynkowego zależny od czasu trwania programu nauczania (nie więcej jednak niż 3 lata);
  • średniej szkoły zawodowej – przysługuje wymiar urlopu wypoczynkowego zależny od czasu trwania programu nauczania (nie więcej jednak niż 5 lat);
  • średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat;
  • średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata;
  • szkoły policealnej – 6 lat;
  • szkoły wyższej – 8 lat (niezależnie od tego czy osoba ukończyła studia: licencjackie, inżynierskie czy magisterskie).
Co istotne - wyżej wymienionych okresów nauki nie można sumować. Oznacza to, że jeżeli ktoś ukończył zarówno szkołę policealną jak i studia wyższe - zostanie mu przypisany staż pracy 8 letni. W takich przypadkach należy kierować się podstawową zasadą - wyboru opcji korzystniejszej dla pracownika. Prawo do korzystania z urlopu wypoczynkowego przysługuje każdej osobie zatrudnionej na podstawie umowy o pracę. Przepisy prawa określają limity urlopu wypoczynkowego, natomiast należy pamiętać również o tym, że pracodawca może z własnej woli zaoferować pracownikom dodatkowe dni wolne. Wynika to z zasady, że jeżeli pracodawca oferuje swoim pracownikom warunki bardziej korzystne niż te, które zostały określone w ustawach i artykułach, to jest to zgodne z prawem.