Urlop okolicznościowy ma służyć pracownikom jako czas wolny od pracy, który docelowo powinno się poświęcić na celebrowanie ważnych w życiu człowieka wydarzeń. Do tych wydarzeń zalicza się okoliczności związane ze ślubem pracownika lub bliskiej mu osoby, z narodzinami dziecka lub śmiercią członka rodziny.

Urlop okolicznościowy - komu przysługuje w jakim wymiarze?

Urlop okolicznościowy przysługuje pracownik zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. Wymiar etatu nie ma wpływu na ilość dni urlopów okolicznościowych tzn. że urlop okolicznościowy jest nadany w dniach kalendarzowych - nie dochodzi do jego przeliczenia na ustawowe godziny pracy.

Ślub

Pracownikowi przysługują:
  • 2 dni urlopu okolicznościowego w przypadku jego ślubu
  • 1 dzień urlop okolicznościowego w przypadku ślubu jego dziecka
Pracownikowi przynależy urlop okoliczności z okazji ślubu niosącego za sobą konsekwencje prawne tzn. ślub cywilnym lub konkordatowy.

Narodziny dziecka

Rodzicom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę przysługują 2 dni wolnego z okazji okoliczności narodzin dziecka. Głównie z tego urlopu korzystają ojcowie, ponieważ matki wykorzystują w tym okresie urlop macierzyński.

Śmierć bliskiej osoby

Przy okoliczności śmierci bliskiej osoby, pracownikowi przysługuje:
  • 2 dni wolnego od pracy gdy doszło do zgonu i pogrzebu małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy,
  • 1 dzień wolnego od pracy gdy doszło do zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką. Osoby rozwiedzione mają prawo skorzystać z urlopu okolicznościowego w wymiarze 1 dnia również gdy dojdzie do śmierci ich byłego teścia lub teściowej.

Zasady udzielenia urlopu okolicznościowego

Pracodawca jest zobligowany zaakceptować wniosek pracownika o udzieleniu mu urlopu okolicznościowego. Jednak, jak sama nazwa wskazuje, urlop ten powinien zostać wykorzystany tylko w przypadku zaistnienia sytuacji, które do niego uprawniają. Jeżeli jest to możliwe pracownik powinien poinformować pracodawcę z wyprzedzeniem o zaistnieniu zapotrzebowania na wybranie urlopu okolicznościowego.  Nie zawsze jednak jest możliwym przewidzenie zaistnienia takiej potrzeby wtedy pracownik ma obowiązek poinformować firmę o powodach swojej nieobecności najpóźniej w drugim dniu nieobecności w pracy. Pracodawca ma prawo żądać od swojego pracownika dostarczenia dowodów, w formie dokumentacji do wglądu, potwierdzających zaistnienie zdarzenia będącego podstawą do udzielania urlopu okolicznościowego. Nie zawsze tego typu dokumenty są dostępne przed terminem planowanego urlopu (np. akt małżeństwa), wtedy pracownik powinien dopełnić tych formalności najwcześniej jak to tylko będzie możliwe. Termin udzielenia urlopu okolicznościowego  Urlop okolicznościowy powinien być udzielony w terminie, w którym dochodzi do organizacji kwestii związanych bezpośrednio z danym wydarzeniem.  W praktyce może to oznaczać, że pracownik biorący ślub cywilny w dniu wolnym od pracy po kilku miesiącach wypisze wniosek o udzielenie mu urlopu okolicznościowego ze względu na obowiązek dopełnienia formalności związanych ze zmianą danych osobowych.

Odwołano ślub?

Jak należy postąpić w przypadku gdy urlop okolicznościowy został wykorzystany przez pracownika a do samego zdarzenia życiowego, będącego podstawą urlopu, nie doszło? W takiej sytuacji pracownik zobligowany jest do wystawienia wniosku o urlop wypoczynkowy a gdy nie ma on już dni wolnych do wykorzystania - zostanie mu przypisana nieobecność usprawiedliwiona bezpłatna. Przepisy zawarte w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej gwarantują pracownikom, zatrudnionym na podstawie umów o pracę, prawo do wykorzystania urlopu okolicznościowego przy okazji wystąpienia znaczących dla takich osób zdarzeń życiowych. Zapisy rozporządzenia gwarantują prawo do tego typu urlopu niezależnie od stażu pracy danej osoby, branży w której funkcjonuje czy od podejścia przełożonych.